Archive for due diligence

Techniczny Due Diligence – na co zwrócić uwagę

Inwestor przed inwestycją weryfikuje startup na wiele sposobów w ramach procesów due diligence (DD). Prowadzony jest DD księgowy, biznesowy, techniczny, a ich celem jest wyłapać ryzyka, “trupy w szafie” i zapewnić dane do procesu negocjacji warunków inwestycji.

DD techniczny na etapie pre-seed/seed przede wszystkim kładzie nacisk na kwestię “czy to działa” (czy daje przedsmak wartości dla klienta) i “jak się przygotować na skalowanie”. Znalazłem ostatnio bardzo przydatny deck od Kfund, który bardzo dobrze systematyzuje ten proces dzieląc go na następujące etapy (z moimi edycjami i uzupełnieniami):

  1. rozmowa z CTO – celem jest poznać motywację i historię stojącą za CTO, idealnie rozmowa bez CEO
  2. analiza zespołu technicznego – kompetencje, doświadczenie, wakaty
  3. tech stack – weryfikacja czy technologia startupu jest adekwatna, skalowalna i przyszłościowa, analizujemy w takich obszarach:
    1. architektura rozwiązania
    2. wykorzystane technologie
    3. dokumentacja
    4. kod spadkowy – do przeróbki
    5. strategia rozwoju w perspektywie rundy finansowania
  4. infrastruktura – sprzętowa i programowa, wykorzystanie chmury, dyskusja w obszarze balansowania pomiędzy kosztem, skalowalnością a niezawodnością technologii
  5. dane – identyfikacja danych, które technologia przetwarza, jak je przetwarza, aspekt szczególnie ważny w kontekście startupów AI
  6. bezpieczeństwo – często na etapie około-MVP bezpieczeństwo nie jest priorytetem (chyba że jest to system przetwarzający dane wrażliwe) – ale trzeba mieć przynajmiej zaplanowaną ścieżkę rozwoju w tym obszarze
  7. compliance – zgodność z wymogami prawa jest o tyle istotna, że zbyt lekkie podejście do tematu może zablokować rozwój projektu, niektóre projekty compliance mają wpisany w rozwój np. uzyskanie konkretnej certyfiacji czy ochrona patentowa
  8. tematy specyficzne – w zależności od projektu mogą być dodatkowe kwestie techniczne np. AI, algorytmy, prawa własności intelektualnej, integracje czy partnerstwa strategiczne – mogą one całościowo wpływać na “niekopiowalną przewagę” danego projektu w obszarze technologicznym

Takie usystematyzowane podejście pozwala inwestorowi zbudować przekonanie co do tego czy dany projekt “ogarnia technologię” i jest w stanie zbudować na niej wartość dla klienta. Moim zdaniem daje to też wartość dodaną spółce – sugestie inwestora, dotyczące obszaru technologicznego niekoniecznie muszą wynikać z głębokiego zrozumienia danej technologii (na tym polu przewagę powinien mieć jednak startup), ale głównie ze zrozumienia co w obszarze technologii powinno się zdarzyć, aby startup pozyskał kolejną rundę poprzez uporządkowanie tego obszaru, wyłapanie luk i uzupełnienie kompetencji.

Jak VC analizuje projekt wykorzystujący AI?

Gdy wszyscy chcą inwestować w AI, istotne znaczenie dla inwestora ma, aby wyrobić sobie zdanie, czy AI tworzy w danym projekcie konkretną wartość dodaną, czy raczej “pudruje” rozwiązanie. Jak to sprawdzić? Z perspektywy inwestora weryfikacja komponentu AI to element DD technologicznego, celem jest więc ustalenie czy technologia jest skalowalna i efektywnie rozwiązuje problem biznesowy. Weryfikacja tego może nie być prosta bez doświadczenia technicznego, ale zebranie podstawowych danych pozwoli zbudować pewien obraz w który możemy uwierzyć lub nie (jako inwestorzy). Poniższa checklista próbuje usystematyzować zbieranie takich danych. Przygotowana na podstawie “How to assess Artificial Intelligence (AI) Startups (Part I), (Part II)”, z własnymi modyfikacjami.

Podstawowe pytania do oceny wykorzystania AI w startupie:

  1. Definicja i rola AI w startupie
    • Jaką konkretnie rolę pełni AI w produkcie lub usłudze startupu?
    • Czy AI jest kluczowym elementem wartości firmy, czy tylko dodatkiem wspierającym inne procesy?
    • Jaki problem biznesowy startup rozwiązuje za pomocą AI?
    • Czy startup jest firmą core AI (tworzącą własne rozwiązania), czy operatorem AI (wykorzystującym istniejące narzędzia AI)?
  2. Typ i źródło algorytmów
    • Czy startup tworzy własne algorytmy AI, czy korzysta z gotowych rozwiązań?
    • Jakie rodzaje algorytmów są wykorzystywane (np. Machine Learning, Deep Learning, LLM, inne)?
    • Jakie są ograniczenia i mocne strony wybranych algorytmów w kontekście zastosowań startupu?
  3. Dane i proces uczenia
    • Skąd pochodzą dane treningowe? Czy są publiczne, komercyjne, czy własne (proprietary)?
    • Jaka jest jakość, kompletność i ilość danych treningowych?
    • Czy dane są odpowiednio oczyszczone, znormalizowane i oznaczone (labeled)?
    • Jak startup radzi sobie z problemem niedoboru lub błędów w danych? Czy wykorzystuje dane syntetyczne? Jak są one syntezowane?
    • Czy przewaga konkurencyjna wynika z unikalnych danych?
  4. Zastosowanie i dobór modeli, trenowanie modelu
    • Jakie modele AI są używane i do jakich konkretnych zastosowań?
    • Czy startup korzysta z modeli pretrenowanych, czy samodzielnie je trenuje?
    • Jakie zasoby (sprzęt, chmura, koszty) są wykorzystywane do trenowania i wdrażania modeli?
    • Jak często modele wymagają ponownego trenowania i jaki jest tego koszt?
    • Gdzie odbywa się proces wnioskowania/inferencji (w chmurze, lokalnie, hybrydowo)?
  5. Wydajność i skalowalność
    • Jakie są parametry wydajności modeli (np. czas odpowiedzi, precyzja, koszty operacyjne)?
    • Jak startup radzi sobie ze skalowaniem rozwiązań AI (np. wzrost liczby użytkowników, większe wolumeny danych)?
    • Jaki framework (np. PyTorch, TensorFlow) jest wykorzystywany i dlaczego wybrano właśnie ten?
  6. Zespół i kompetencje
    • Kto odpowiada za rozwój i wdrożenie AI w startupie?
    • Jakie doświadczenie i kompetencje mają kluczowi członkowie zespołu (np. liczba Ph.D., doświadczenie produkcyjne w ML/AI)?
    • Jakie języki programowania i frameworki są wykorzystywane przez zespół?
  7. Strategia rozwoju AI
    • Jaka jest strategia rozwoju własnych kompetencji AI w firmie?
    • Czy istnieje plan rozwoju własnych modeli lub przejścia na bardziej zaawansowane rozwiązania?
    • Jak startup planuje utrzymać przewagę technologiczną w AI?
  8. Ryzyka regulacyjne
    • Czy istnieją jakieś ryzyka regulacyjne aktualnie lub w przyszłości?
    • Czy dane są pozyskiwane legalnie i zgodnie z regulacjami (np. RODO)?
    • Jakie są mechanizmy zapewnienia prywatności i bezpieczeństwa danych?
    • Jak potwierdzić, że algorytmy AI są wolne od stronniczości i dyskryminacji (tzw. algorithmic bias)?
    • Czy można prześledzić tok wnioskowania systemu AI (tzw. explainability)?

Warto pamiętać, że z perspektywy inwestora, nie powinno mieć znaczenia wykorzystanie AI w startupie, powinien on być po prostu “dobrą inwestycją”.

Building A Company in AI